Sunday 25 March 2012

ලලිත සමය - ‘ලාංකේය’ සංගීතයේ ප්‍රේත වස්තුව

ලලිත සමය කියවීම ආරම්භ කළ යුතු වන්නේ විශේෂිත ආකාරයකිනි. එය ඉල්ලා සිටින්නේ විවෘත කියවීමකි. ඔපෙරා ඇපර්ටා [The Open Text-1962] ලියන අම්බෙර්තො ඉකෝ - සාහිත්‍යමය රචනා යනු අර්ථයන්ගේ ක්ෂේත‍්‍ර [fields] මිස අර්ථ වැල් [strings]නොවේ. ඒවා විවෘත අභ්‍යන්තරික ගතිකයන් සහිත හා මනෝවේදාත්මකව සිත් ඇදගන්නා කියවීම් වෙති. කෙනෙකුගේ අවබෝධයේ විභවය සීමා කරන සංවෘත රචනා [closed text]ඒකාර්ථිකව, සෘජු පේලි ලෙස, ඵලදායී නොවී, ත්‍යාගශීලී නොවී පවතී. ජීවිතය, සමාජය හා මනස අතර හොඳින් ක‍්‍රියාකාරී වන විවෘත පෙළ [open text] ප‍්‍රාණීය හා විශිෂ්ට වෙයි. - යනුවෙන් සඳහන් කරයි.

ලංකාවේ සංගීතය ගැන ලියැවුන පොත පත සීමිතය. සී ද එස් කුලතිලක, ඩබ් බී මකුළොලුව ආදීන්ගේ රචනා පවා හෙළි කරන්නේ ලංකාව නම් භූමිය සංගීතයකට නැති රටක් නිසා කළ යුතු ප‍්‍රතිකර්ම මාලාවයි. එසේ වූ කල සංගීතය ගැන නවකතා ලියැවීම ඉතා සීමිත වෙයි. එරික් ඉලයප්ආරච්චි ගේ ලලිත සමය එම සීමා ගල් අතරම හිරවී පිපුණු නියඟලා මලක් වැනි නවකතාවකි.

ලලිත සමය නිකුත් වුනු පසුව හා එයට සම්මාන හිමිවූ පසුව පවා එය පිළිබඳ කිසියම් ආකාර කියවීමක් සිදු නොවීම එකී විෂයය තරම්ම සීමිතය. සීමිත වන්නේ විෂයයෙහි විවෘත බව පිළිබඳව ඇති දැනුමේ හා රසිකත්වයේ සීමාවන් නිසා බව අපට උපකල්පනය කිරීමට සිදුවේ. සංගීතය ලලිත කලාවක් ලෙස ලංකාවේ පවත්නා අව වර්ධිත තත්වය පිළිබඳ ව සීමිත සංගීත කතිකාව දර්ශකයක් සපයයි. දැනට පටු "දේහපාලනයක්" (දේශපාලනය නොවේ) හෝ නො-කියවීමක් ලෙස ලලිත සමය ගැන පුවත්පත් හා අන්තර්ජාලය ආශ‍්‍රිතව සඳහන් වී ඇත.

සංගීත විචාරය සාහිත්‍ය විචාරය හා අංගසම වූ භූමියක ඉන් ඔබ පවත්නා සංගීත විෂය ඥාණනය කිරීමක් බලාපොරොත්තු විය නොහැකිය. සංගීත විචාරය අනිත් පසින් සංගීතයේ ශාස්ත‍්‍රීය, ශිල්පීය හෝ රසිකත්ව සංවර්ධනය ගැන සාක්ෂියක් වෙයි. ලාංකේය සංගීතයශොනරීකරණය කළ නොහැකිය. එකිනෙකින් විශේෂ වන වෙනස්කම්සහිත ලාක්ෂණික සංගීත ශොනරයන් (ප‍්‍රවර්ග) සෙවීමට කෙනෙකු තැත් කරන විට එබඳු දේ නිෂ්පාදනය වී නැති බව පමණක් හමුවෙයි.

බයිලා, සරල ගී, ශාස්ත‍්‍රීය ගී(?), පර්යේෂණ ගී, ජන කවි, දෙමළ/හින්දි කොපි ගී, අනෙකුත් කොපි ගී, චැනල් ගී, ජින්ගල් සංගීතය වැනි ඉතා නොදියුණු වර්ගීකරණයකට පමණක් ගොණු කළ හැකි ලාංකේය ගීතය හා සංගීතය දියුණු සංගීත සංඥා පද්ධතියක් විසින් ඇණවුම් කරන ජනප‍්‍රිය, ප‍්‍රශස්ත, ශුද්ධ වශයෙන් හඳුනා ගත හැකි ප‍්‍රවර්ගයන් අහිමිව සිටී. හඬ වාදන උපකරණයක පූර්ව නිශ්චිත ඉක්වලයිසර් [equalizer presets] ශ‍්‍රවණය සඳහා ලාංකේය සින්දු නිර්මාණසකස් කිරීම මගින් මේ විසංවාදය, ඝෝෂාව හඳුනා ගත හැකිය. ලාංකේය සින්දු සඳහා බේස් (මන්ද්‍ර) හා ටෙ‍්‍රබල් (තාර) යාමනය කරන ප‍්‍රමිතියක් නැත.

සංගීතය=අමරදේව+නන්දාමාලිනී නම් අසත්‍ය සමීකරණය 1980 ගණන් වලදී දිවයින පුවත්පත විසින් හඳුන්වා දෙන ලදී. ජෝතිපාල පීචං කරමින් අමරදේව ප‍්‍රබුද්ධ කළ ඒ ව්‍යාපෘතිය පරිසමාප්තියකට පැමිණෙන්නේ පීචං හා ප‍්‍රබුද්ධ නම් වූ ව්‍යාජ ශොනර සමාජගත කරමිනි. නමුත් එකී ව්‍යාපෘතියට සංගීතය වර්ධනය කළ නොහැකි වූ බව මින් වසර තිහකට පෙර ලියූ දෙයම නැවත ලියමින් සිටීම විසින් සහතික කර ඇත. නිශ්චිත ප‍්‍රවර්ග, සාරවත් විචාර, ප‍්‍රායෝගික ශ‍්‍රවණයේ සුසංවාදය ආදී සියල්ල අහිමි ඒක ස්වනික, ඒක වර්ණ සංගීතය නම් ප‍්‍රතිපලය හමු වන්නේ අසාර්ථක ව්‍යාපෘතියක ශේෂ පත‍්‍රය වශයෙනි. විසි එක් වෙනි සියවසේ මුල් දශකයේ විශාරදවරු බහු ස්වනික නාදයන් වී තිබූ සිය ගීත නිෂ්පාදන වියදම අඩු කිරීම, සීමාකාරී නාද වින්‍යාස භාවිතය ට හා වයසට යාම නිසා සීමා කළ ග‍්‍රාමයන් [scale] දක්වා පසුබැසීම ට හා තොරණ විරිඳු ගායකයන් හා තරඟයට ඔවුන්ගෙන් ණයට ගත් ආවේපන [tremolo] නිසා යොදා ගැනීමද නිසා මාධූර්යය විනාශ කරගෙන, වරක් කේමදාස පැවසූ අන්දමට මුන් හිටියේ කාණු වලනම් තත්වයට ආපසු ගමන් කොට සිටිති.

ලලිත සමය උපදින්නේ මේ අවවර්ධනය, අංගවිකල භාවය සුජාත වුනු, ශ‍්‍රවණේන්ද්‍රිය ව්‍යාධියට ලක්වුනු සමාජයකටය. සංගීතය වචන කියවීමක් පමණක් වූ සමාජයකටය. අංග විකල බව ආභරණයක් වූ සමාජයකටය. ලලිත සමය මෙහි නොවී වෙනස් තැනක ලියැවුනි නම් වෙනස් දේහපාලනකියවීමකට ලක්වන්නට ඉඩ තිබිණි. එකී කියවීමේ සීමිත භාවය තීරණය කරන්නේද අවවර්ධනය විසින් ම බව වීම සරදමකි. සංස්කෘතිය සීමිත වූ රටක උපන් නිසා සීමිත උපාංග කීපයක් පමණක් ආදේශ කරමින් කෙරෙන වික්කල් ගසන කියවීමකට ලක්වෙමින් සම්මානයට පාත‍්‍රවිම ම ඛේදයකි.

ලලිත සමයේ පෙළ කාල ශ්‍රේණිකව [dichronic]කියවිමකට ලක් කරන විට එහි ඓතිහාසික භවය හමු වෙයි. කොළඹ හතේ හේවුඩ් ආයතනය හා නොමැඩ් පිට්ටනිය අරා ඉදිවෙන සංගීතාගාරය දක්වා යටත් විජිත සමයේ සිට දිවෙන හුයක් බඳු සංගීතයේ වර්තමාන ඉරණම [synchronic] එමගින් ප‍්‍රකාශනයට හසු කර ගන්නේ අංජනමක් පරිද්දෙනි. ජනප‍්‍රිය හා ප‍්‍රශස්ත ගායන සංගීතය කෙරෙහි යොමු වූ දේවාර් සුරියසේන, ආනන්ද සමරකෝන්, සුනිල් සාන්ත, සී ටී ප‍්‍රනාන්දු ව්‍යාපෘති ළමා ගී, වෙසක් කැරොල්, හා මෝලම් (පපර බෑන්ඞ්) සංගීතය වී අවසන් වී ඇත. මකුළොලුව-කුලතිලක ව්යසාපෘතිය 1984 මකුළොලුව මරණයෙන්, මරණය ට පත් වී ප්‍රේත වේශයෙන් ටී වී නාලිකා වල ප‍්‍රමෝදය සපයන කරපිංචා බවට පත් වී ඇත. බටහිර සුසාධිත සංගීතය සුභාවිත කරනු පිණිස හැකියාවක් තිබූ ලලනාත් ද සිල්වා, සේරම් වරු හා සරත් ප‍්‍රනාන්දු රට හැර ගොසිනි. හර්ෂ මාකලන්ද, ප‍්‍රදීප් රත්නායක හා රවිබන්ධු ආදීන් ගොඩනගන්නට තැත් දරන ෆියුශන් සංගීතය තැන තැන පුළිඟු දල්වමින් වේදනා විඳියි. කේමදාස මිය ගොසිනි.

ලලිත සමයෙන් අඩක් පුරා කියැවෙන්නේ ප්‍රේත වස්තුවකි. ප්‍රේතයා බෙලහීනය, නිසරුය, නිෂ්පාදනීය විභවයෙන් තොර ය. කුසලාකුසල කටයුතු වල තත්පර විය නොහැකි විපරීත ආත්මයකි. විපරීතයා ශේෂයන් ගේ, අනුන්ගේ ක‍්‍රියාවන්හී ප‍්‍රතිපල මත ප‍්‍රතිනිෂ්පාදනය වෙමින් පරාරෝපිත භවයක පසු වෙයි. ප්‍රේතයා ධනය, බලය, වස්තුව, ඓශ්වර්ය ලබා දෙමින් ආතුරයා ගිලන් කරයි. ආතුරයා විස්ථාපනය කරයි. ප්‍රේත චෛතසිකය විසින් ඇති කරන බලපෑම් නිසා පීඩිත ආතුරයා සිය පැවැත්ම අත් හරී. ඒ වෙනුවට ආතුරයා නම් සිමියුලෙක‍්‍රම කට්ටතුල ප්‍රේතයා පවතී. ප්‍රේත වස්තුවට අනුව ප්‍රේතයා බොහෝ සැප සම්පත් ඇතිව උපදින්නේ එක් අත්‍යවශ්‍ය කිසිවක් අහිමි කරගනිමිනි. මේ ආශාවේ කුඩා වස්තුව අහිමි [petit object á] නිසා ප්‍රේතයා සැප මැද දුක් විඳියි. සංගීතයේ කෘති අහිමි නිසා ලාංකේය සංගීතකරුවා ලාංකේය ශ‍්‍රාවකයා ද එකසේ දුක් විඳියි.

ලලිත සමය, ලංකාවේ සංගීතයේ ශේෂපත‍්‍රය කුමක්ද? එහි ලාභ-අලාභ ගිණුම කුමක්ද? යන ගැටළු හා අප සම්මුඛ කරවයි. සාම්ප‍්‍රදායිකනැටුම්-සංගීත ගුරු පවුලේ අවජාත දැරියන් දෙදෙනා විපරීත පියාගේ ආශාව වන රියැලිටිපන්නයේ සංදර්ශනයක ප‍්‍රසාංගික අත්දැකීම ලබා දෙති. ඉන්දියාවේ චෙන්නායි ආශ‍්‍රිතව බහුස්වන සංගීතය ජනප‍්‍රිය වී ඇති විට, සංගීත ඝරානාවන්ගෙන් පිටතට පැමිණෙන සංගීතවේදීන් නාද කාව්‍ය, සංධ්වනි රචනා කරන විට, පියෙකුගේ තෘප්තිය ඇතිව රවි ශංකර් අනෞශ්කා ශංකර් හා නෝරා ජෝන්ස් ගේ ෆියුශන් සංගීතය ශ‍්‍රවණය කරන විට, ජපානය 19 වැනි සියවසේ පැල කළ සංගීත බීජයන්ගේ අස්වනු නෙළන විට, එම සංගීතය අයි-ටියුන් හෝ අනෙකුත් අන්තර්ජාලීය සංගීත වෙළඳ පොළ වෙත නිකුත් කරන විට ලලිත සමය අපට ගෙන එන්නේ අවපීඩනයක දුකකි.

‘‘ඉනික්බිතිව ඇය දුටුවේ තුන්වෙනි පේළියේ මැද අසුනක වාඩි වී සිටින අම්මාය. ඇය සුදු සාරියකින් සැරසී සිටියාය. ඇය අසල අසුනේ සිටියේ වරින් වර මුහුණුවර වෙනස් වෙන කෙනෙකි. ඒ මුහුණේ පෙනුම කොයි තරම් වෙනස් වුවත් ඔහු මිය ගිය තම පියා බව ඇය හඳුනා ගත්තාය. ඔවුන් දෙදෙනාම තමා දෙස ඉතා සතුටින් බලා සිටිනු ඇය දුටුවාය.’’ (ලලිත සමය පිට 243)

එරික් සිය නවකතාවේ අගල ඉහත ඡේදය බහා ලමින් ලාංකේයසංගීතයේ x-කිරණ රූපය අපට පෙන්වයි.

සංගීතය දියුණු නම් එහි භාවිතාව, තාක්ෂණය, සමාජ ප‍්‍රතිදානය පුළුල් හා ශ‍්‍රවණ ස්පර්ශයට හසුවන එකක් විය යුතුය. එහි සංකීර්ණභාවය හා ප‍්‍රවේශය විසින් අර්චනකාමය ජනනය කළ යුතුය. සංගීත විනිශ්චය ලාබදායී, කාටත් කළ හැකි, ප‍්‍රජාතාන්ත‍්‍රීය අවකාශයක් වී ඇති සම කාලයේ’ [synchrony] විපරීත පියෙකුගේ අවතාරයක් ලෙස සංගීත සංකේත ලෝකය ක‍්‍රියා කරයි. එය අතීත-ස්මරණය, අශ්ලීල ප‍්‍රකාශනය, ශිල්පීය උදාසීනත්වය, පුනරුක්තිය, අව්‍යක්තභාවය ආදී අගතීන්ගේ ගිලී යමින් පවතී.

ශ‍්‍රවණාසාව ඇති රසිකයා යූ-ටියුබ් ආශ‍්‍රිතව ඉන්දියාවට, සුවස් ඇලෙන් වයඹට, ශාන්තිකරයෙන් ඔබ්බට, අප‍්‍රිකාව මැදට ගමන් කරමින් ඩිජිටල් ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රයෙන් ප‍්‍රමෝදයට පත් වෙයි. උත්කර්ෂයෙන් තොර සුරතාන්තයක විපරීත සතුට වෙත ලලිත සමය සීතල වතුර බාල්දියක් විසි කරයි.

සියලු සංගීත භාණ්ඩ වලට වතුර අගුණය.

2011-11

Friday 16 March 2012

රස කතා -3



කතන්දරයක් සම්පූර්ණ වීමට එහි අභ්‍යන්තර හෝ බාහිර දුෂ්ඨයෙක් සිටිය යුතු ය. බොහෝ කතන්දර නපුරු රජෙක්, කුඩම්මෙක්, රාස්සයෙක්, මකරෙක්, ඩාර්ත් වේඩර් කෙනෙක් ගෙන් යුක්ත වෙයි. මේ දුෂ්ඨයා හඳුනා ගත නොහැකි විට නම් කළ නොහැකි විට ‘අරූපික’[amorphous] ගෝනි බිල්ලෙක් මැවෙයි.

කාලය විසින් වෙනස් නොකරන එක දෙයක් නම් මිනිස් සිතෙහි සාංකාවයි. සංස්කෘතීන් හරහා දිවෙන කතන්දර විසින් හෙළි කරන්නේ මිනිස් වර්ගයා සදා පෙලන සාංකාවන්හි ඇති පොදු බවයි. ගෝනිබිල්ලා ; ඌචන්ඩි(කේරළ) පූචන්ඩි (තමිළ්නාඩුව) බුවා (මහාරාශ්ඨ‍්‍රය) බාජෝ (මියන්මාරය) ඛොඛාන් (අසර්බයිජානය) නමින් අපට ආසන්න ආසියාවේ පෙනි සිටී. ලංකාවේ ගෝනි බිල්ලා ට ඇත්තේ පෘතුගීසි උපතක් විය යුතුය (o homem do saco =ගෝනි මිනිහා) .

පරම්පරා අනුයාමනයේ බලාපොරොත්තුව ගෝනිබිල්ලා බිඳ දමයි. දරුවන් අතුරුදන්විම සදාකාලික මිනිස් වේදනාවකි. කවර වූ හේතුවක් නිසා හෝ දරුවන් ගෙන් වෙන් වන්නට සිදුවු කෙනෙකුට එකී හේතුව ගෝනිබිල්ලෙක් වෙයි. දරුවන් සිය රැකවලේ තබා ගනු පිණිස ගෝනිබිල්ලා මවා ඔවුන් බියගන්වන මිනිස් චර්යාව කලින් කල හිස ඔසවයි. දරුවන් දෙමව්පියන් වෙත බැඳ තබන ආර්ථික හා සමාජයීය සාධක ඉක්මවා යන කුසලතා වර්ධනය කරගනිමින් ගෙයින් පිට වන විට, ගෝනිබිල්ලා මිතුරෙක්, පෙම්වතියක, දේශපාලන කණ්ඩායමක වේශයෙන් දෙමාපියන් හා නැවත සම්මුඛ වේ.

අපට වටහා ගත නොහැකි යමක් අප වටා සිදු වන විට අපි පරණ කතන්දර යාවත්කාලීන කරමු. ගෝනි බිල්ලා සමූහ හිස්ටීරියාවක ග‍්‍රීස් යකෙක් බවට රූපාන්තරණය වෙන්නේ මේ නොවැටහීම නිසාය. හැන්සල් හා ග්‍රෙටල් අල්ලා ගන්නා මායාකාරිය, ගජබා රජ කල සොළී රටට දොළොස් දහසක් අල්ලාගෙන ගිය බිල්ලන්, කෝට්ටේ රාජසිංහ කල දරුවන් අල්ලාගෙන ගිය ආඬිගුරුන්, බිළිඳුන් පැහැරගන්නා අහිගුණ්ඨිකයන්, පාසැලේ සිට කරෝල වාඩියකට බිල්ලන් රැුගෙන ගිය දරුවා ආදී සියල්ල ඇදහිය නොහැකි යමකට විශ්වාසනියත්වය ආරූඪ කරනු පිණිස ගොඩ නැගුනු කතාංශුන් ය.

මහාවිහාරය හා අභයගිරිය අතර, රෝමානුන් හා මුල් ක‍්‍රිස්තියානින් අතර, කෛ‍්‍රස්තව නිකායන් අතර, ක‍්‍රිස්තියානින් හා මුසල්මානුවන් අතර, මුසල්මානු නිකායන් අතර, මුසල්මානුවන් හා යුදෙව්වන් අතර යනු වශයෙන් ගෝනිබිල්ලන් ලෝකය පුරා හා ඉතිහාසය හරහා ගමන් කරති. යුදෙව් සමූල ඝාතනයක්, ඩාෆූර් ඝාතනයක්, රුවන්ඩා ඝාතනයක් ඇති වන්නේ මිනිස් පරම්පරා දෙකක් තරම් සුළු කාලයකදීය.

විරැකියාව, දුගීකම, ආර්ථික අර්බුද, වැනි සමාජ ආතතීන් ඇති කාල වකවානු ගෝනිබිල්ලන් ඇතිවෙන බීජ යහන් වේ. ආර්ථික ස්ථර හරහා, සමාජ සමූහ හරහා දිවෙන සාංකා බහුල කාල වකවානු පූර්වජ බිය පෝෂණය කරයි. බැමිණිටියා සාය, දෙවැනි ලෝක යුද සමයේ බෙංගාලය වෙලාගත් සාගතය එබඳු කාල වකවානු වෙයි.

මෙතෙක් විග‍්‍රහ කර නොගත් සමාජ සංසිද්ධීන් විග‍්‍රහ කර ගන්නා තෙක් මිථ්‍යා ස්වරූපයෙන් සැකය හා බිය ඉස්මතු වීම මිනිස් ස්වභාවය විය යුතුය. අභූතරූපී ගෝනිබිල්ලා සංකාමාත‍්‍ර මත යැපෙමින් කතන්දර අතර සැරිසරයි.

චිත්‍රය: ෆ‍්‍රැන්සිස්කෝ ගෝයා - බිල්ලාගේ පැමිණීම -1797

Monday 5 March 2012

රසකතා -2

අප කැපූ ගොයම් උප්පිඩි ගොඩ තැබුවේ දුන්නීත් කාච්චාත් විසිනි

මේ මගේ මතකයට කේ ජයතිලක සූරීන්ගේ චරිත තුනක් නවකතාවෙන් එකතු වූ වැකියකි. අටේ පංතියේදී මුල් වරට චරිත තුනක් කියවූ මට වෙනත් ලෝකයක් මැවී පෙනිනි. එවකට මහගම සේකර හා රදාවාන අම්මා ගෙන් අසා, තාත්තා ගේ මිතුරෙකු වු සුනිල් ජයවීර ගේ අපූරු සිතුවම් සහිත ළමා කවි කතා පොතක් ද කියවා තිබුණු මට මේ නම් දෙක [දුන්නී හා කාච්චා] මහත් විස්මයක් විය. ගම්පහ [සියනෑ කෝරළය] රුසියාව තරම් ම දුර මහාද්වීපයක් විය. දැනුදු, දුව නැටුම් පංතියට ගෙන ගොස් වරුවක් පමණ ගත කරන්නේ මහගමසේකර දළු කඩා ගත් පොල්පලා ගස් වල මී මී මුනුපුරු පරම්පරා පැළවෙන බිමක බව අදහා ගත නොහැකි ධර්මතාවයකි.

රුසියානු නමක් මට ඊයේ හමු විය.

පුතා, ඔයාගේ නෝනාගේ නම මොකක්ද?’ මම ඇසිමී.

දුල්‍යානා.

රුසියන් නමක් නේද?’

ඔව්, එයාගේ මාමලා රුසියාවේ ඉගෙනගෙන තියෙන්නේ.

මේ දෙබස අතීත ගින්නක් දැල්වීය. රුසියානු කතා වල එන කාත්‍යානා නම අපට හුරු පුරුදු එකකි. කාත්‍යායනාවෝ නම් එක්කෙනෙකි. ඇය නම් බිම්බාවයි. බිම්බා නම් යසෝදරාවයි. පහුගිය දිනවල විජය කුවේණි කතාව ගැන හොයමින් උන් විටෙක අමිතෝදන ශාක්‍යයා ගේ දුහිතෲ භද්‍රකාත්‍යායනාව [පණ්ඩුවාසුදේව ගේ බිසොව වූ] හමු විය.

නංගී මේ දිනවල සතියකට එක පොත හෝ ඊට වඩා වැඩි ගණනක් පේරාදෙණියේ පුස්තකාලයෙන් ඡායා පිටපත් කර එවයි. අවසන් වරට එවූ පොත් තුනෙන් උපනිෂද් හඳුන්වා දෙන පොතෙහි බෘහදාරණ්‍යක උපනිෂදයෙහි එන කාත්‍යායනාව මේ මුතු පොටෙහි තවත් මුතු ඇටයක් එල්වීය.

කත්‍යායනි මහාමයී මහයෝගින්‍යධීශ්වරි

නන්දිගොප්සුතම් දෙවිපතිම් මේ කුරු තේ නම

මේ මන්ත්‍රය කත්‍යායනි මන්ත්‍රය නමි. එය කියන්නේ විවාහය සඵල වීම සඳහායි. කත්‍යායනී නම් දුර්ගායි. දුර්ගා නම් දේවී ය. ඇය ආදි ශක්ති නම් වන්නිය. ස්ත්‍රී ශක්තියේ මූර්තිය වන ඇය රුද්‍රගේ තිසුලවිය, විස්නු ගේ චක්‍රායුධය, ඉන්ද්‍ර ගේ වජ්‍රායුධය, බ්‍රහ්ම ගේ කමණ්ඩලාව [පූනාව], කුවේර ගේ රත්නහාරය ආදිය කැටි කර ගත් ශක්ති කදම්භයක් අවිය කර ඇත්තීය.

දුර්ගා නම් කාලී ය. ඕ තොමෝ අට්ඨහාසිනී ය, මුණ්ඩ මාලිනීය.

කාත්‍යා නම් රුසියානු නම බෞද්ධ, හින්දු ඉතිහාසයේද සියනෑ කෝරළය වෙසෙසා ලියූ කතාවකද හමුවෙයි. එය ලෝ ඉතිහාසයේ සුවිසෙස් යැයි අබිසෙස් ලද කතුන් හැඳින්වෙන නමකි. කැතරින්[ලතින්], යෙක්කැතරිනා [රුසියානු]යන නම් ශුද්ධ වූ, ආසිරි ලත් වැනි අදහසක් ජනනය කරන කාත්‍යා යන්නෙහි නිෂ්පන්න බව අන්තර්ජාලය කියයි.

කාත්‍යායන යන මහා සංස්කෘත වියරණ විශාරදයා පානිනී[ක්‍රි පූ 4 සියවස, ගණිතඥයා] ගේ සමකාලීනයෙක් බවද එය තවදුරටත් සොයාබලා කියා සිටි.

මේ තුන් තේරවිල්ලකි. අපභ්‍රංසයකි. මහගමසේකර දළු කඩාගත් පොල්පලා ගසක මී මුනුපුරු පැලයක් දෙස බලා කාලය මෙනෙහි කිරිම මෙන් ම උමතු භාවනාවකි.

කාච්චා යනු කාත්‍යායනා යන්නද, දුන්නී යනු දූන්‍යා යන්නද හෙල බසට හුරු වූ අයුර යැයි සිතන්නට මම කැමැත්තෙමි. වසිලීස්සා පමණක් නොව කාත්‍යා ද කෝකසස් කඳු අතර වොල්ගාවෙන් ඉන්දු නිම්නය හරහා ඉන්දියාවේ ගංගා නිම්නයටද එතනින් ලංකාවටද ආ හැටි අපූරු කතන්දරයකි.

Sunday 4 March 2012

රසකතා 1


ළමා කතා යනු අපූර්ව විශ්වයකි. සාමාන්‍ය තාර්කික ලෝකයේ පිළි නො ගන්නා සියල්ල එහි සිදුවේ.

කුමරියන් ගෙම්බන් වනවිට යකින්නන් කුමරියන් බවට පත් වෙති. මිනී කන රකුසා ගෙදර වැඩකාර කෙල්ලගේ කියමනකින් සංසිඳෙයි. එකෝමත් එක කාලයේ ගස්, මිනිස්සු, සත්තු, රකුසෝ හා සුරංගනාවෝ එක සේ කතා කරති. ධනය අත්පත් වන්නේ පයේ දූවිලි තැවරෙනවා මෙනි. මිත්‍යාංශූන් [mythemes- Levi Strauss] කාලය හරහා ගමන් කර තත් කාලය නම් වීදුරුව මත තැන්පත් වෙයි. අපි මේ වීදුරුවෙන් එබී බලා එහි තැන්පත් වු දේ අතරින් එබී අතීතයද අනාගතයද විග‍්‍රහ කිරීමට තැත් කරන්නෙමෝ වෙමු.

1970-80 කාලය ළමා විශ්වය රුසියන් කතා විසින් අරක් ගත් යුගයක් විය. ඉන් පෙර එය අත්පත් කරගෙන හිටියේ දඹදිව කතා වලිනි. සියළු මිත්‍යාංශූන් විවිධ අනුපානයන් ගෙන් මුසු වී නොයෙක් කතා, අන්දර බවට පත් වෙන ජන කතා කාලය හා අවකාශය ජයගනිමින් පවතී. යුරෝපයේදී ග‍්‍රීම් සහෝදරවරු, ඉන්දියාවේදී මේරි ෆ්‍රෙයර් හා තවත් අය, ලංකාවේදී හෙන්රි පාකර් ආදීන් මේ කතා එකතු කර පල කළ නිසා තොරතුරු තාක්ෂණ යුගයේද ඒවා නොනැසී පවතින්නේ නොමේරූ ගැහැණුන් විනෝදයට ලියන තොඳොල් කතා අභියෝගයට ලක් කරමිනි.

අමල් බිසෝ ලංකාවේ චිර ප‍්‍රසිද්ධ කතන්දරයකි. දෙමව්පියන්ගෙන් මඟ හැරුණු දැරියක කොක්කු යුවලක් විසින් හදා ගැනීමත්, ඔවුන් ඇයට අබරණ ගෙන ඒමට ගිය විටෙක ගෙදර බළලා අමනාපයට පත් වී ලිපේ ගිනි නිවා දැමීමත්, ගිනිඅඟුරක් හොයා ඇය රකුස් නිවෙසකට ගොස් බැල මෙහෙ කර, රකුසන්ගෙන් බේරී ගින්දරද ගෙන ආපසු පැමිණීමත්, රකුසා ගෙයි සිටි සුරතල් සතුන් හා මුරුංගා ගස කපා දැමීමත් අමල් බිසෝ රජ කෙනෙක් හා විවාහ වීමත් එහි කතාංශූන් වෙති.

අමල් බිසෝ, මේරි ෆ්‍රෙයර් [Old Deccan Days] කතා එකතුවේ සූර්ය බායිකතාව ලෙසද, ‘ලස්සන වසිලිස්සාකතා එකතුවේ ලස්සන වසිලිස්සා කතාව ලෙසද හමු වෙයි. ඒවායේ කතාංශූන් එකිනෙක හා වෙනස් වෙන්නේ සුළු වශයෙනි. සැතපුම් දහස් ගණනක දුරක් හරහා එකම කතාංශූන් ගමන් කළ අයුරු ආර්යයන්ගේ දක්ෂිණා ගමනය හෝ වෙළෙන්දන් ගේ උතුරු සංචාර නිසා හෝ සිදුවූවා යැයි උපකල්පනය කළ හැකිය.

මින් වසර දහයකට පෙර මේ කතා සඳහා මූලාශ‍්‍ර සොයා ගැනීම පුස්තකාල ගණනාවක් සිසාරා කරන දුෂ්කර ගවේෂණයක් (ගව+ඊෂණය= හරකුන් සොයා යාම- එඬේර යුගයේ ඉතුරුවකි) විය. අන්තර්ජාල සබඳතාවක් සහිත කෙනෙකුට අද පැයක් ඇතුළත මේ සියල්ල කියවා කෙටි සටහනක් ලිවීමේ හැකියාව ඇත. කතාංශූන් දත්ත මුල් [packet] ලෙස අවකාශයේද රැහැන් දිගේද ගමන් කර තිරයක් මත තත් කාලීනව පතිත වන අයුරු අපුරුය.

අකුරු හඳුනා ගැනීමේ හැකියාව සහිත මෘදුකාංග තැනූ අය හා මේ කතා ස්කෑන් කර අන්තර්ජාලයේ ගබඩා කරන අයගේ ශ‍්‍රමය ගැන ඇති වන්නේ මහත් ගෞරවයකි.